خطاهای تصمیم‌گیری و نحوه مقابله با آنها

تصمیم‌گیری یکی از آن کارهایی است که همه به اهمیت آن آگاه هستیم. تمام زندگی ما در تصمیمات خلاصه می‌شود و ما روزانه صدها یا حتی هزاران تصمیم می‌گیریم که می‌توانند زندگی ما را تحت تاثیر خود قرار دهند. اما بسیاری از افراد نسبت به خطاهای تصمیم‌گیری و نکات کوچک و درشت آن آگاهی ندارند.
این عدم آگاهی می‌تواند منجر به تصمیمات بد و خطرناکی برای شخص، چه در زندگی شخصی و چه در کسب‎وکار او بشود.

انواع خطاهای تصمیم‌گیری

در اینجا قصد دارم چند مورد از معروف‌ترین خطاهای تصمیم‌گیری را با شما در میان بگذارم.
شناخت این خطاهای تصمیم‌گیری کمک بزرگی که شما می‌کند تا تصمیمات بهتری اتخاذ کنید.

 خطاهای تصمیم‌گیری: خطای تکیه‌گاهی

هنگامی که مغز می‌خواهد تصمیم بگیرد، وزن نامتناسبی برای نخستین اطلاعاتی که دریافت کرده است قائل می‌شود.
برداشت ها و برآوردهای یا داده‌های اولیه، تکیه گاهی را برای افکار و داوری های بعدی به وجود می آورند.

تکیه گاه ها به شکل و انواع مختلفی خودشان را نشان می دهند. از اظهارنظرهای ساده مثل قیمت اجناس گرفته تا تصمیمات بزرگ کسب و کار.

این مورد یکی از خطرناک ترین خطاهای تصمیم‌گیری به شمار می رود.

مثلاً وقتی برای خرید به مغازه ای می روید و جنسی را می پسندید، معمولاً اولین قیمتی که فروشنده اعلام می کند به عنوان تکیه گاه در ذهن شما حک می شود.
حتی اگر جنس آنقدر ارزش نداشته باشد، شما در همان حوالی به دنبال تخفیف می گردید!

راه حل مقابله با این مورد از خطاهای تصمیم‌گیری

• همیشه به مشکل از دیدگاه های متفاوت نگاه کنید
• فقط به اولین فکری که به ذهن تان خطور می کند نچسبید
• پیش از مشورت با دیگران خودتان به موضوع فکر کنید
• برای هدایت فکر خود، از طیف گسترده ای از اطلاعات استفاده کنید

خطای وضعیت موجود

ما همیشه فکر می کنیم که بی طرفانه تصمیم‌گیری می کنیم ولی واقعیت چیز دیگری است.

همه ی ما پیش داوری هایی داریم که بر انتخاب ما اثر می گذارند.

یکی دیگر از خطاهای تصمیم‌گیری وضعیت موجود نام دارد. این خطا به این موضوع اشاره دارد که ما به راه حل هایی گرایش داریم که وضعیت موجود ما را حفظ کند.

علت این موضوع در این است که انسان به خاطر حفظ خودش به راحتی تغییر را نمی پذیرد و دست زدن به اقدام را خطرناک می داند.
به همین دلیل دوست دارد در وضعیت موجود باقی بماند تا خطری او را تهدید نکند.

مقابله با این خطای تصمیم‌گیری

• بررسی کنید که وضعیت موجود چه کمکی به اهداف شما می کند
• وضعیت موجود را تنها راه حل ندانید. موارد دیگری هم بررسی کنید
• بپرسید اگر وضعیت موجود در واقع وضعیتی الان نبود، آیا باز هم آن را انتخاب می کردید؟
• از اغراق در هزینه و انرژی تغییر دادن وضع موجود خودداری کنید

البته فراموش نکنید که اگر وضعیت موجود واقعاً بهترین انتخاب بود، حتماً آن را حفظ کنید.

خطای هزینه ی سوخت شده

یکی دیگر از مهم ترین خطاهای تصمیم‌گیری، خطای هزینه سوخت شده است.

این خطا باعث می شود که شخص اکنون به نحوی انتخاب کند که خطاهای قبلی خودش را توجیه کند.
حتی اگر انتخاب های قبلی خودش اشتباه و نامعتبر باشد.

مثلاً شخصی مسئول استخدام یک شرکت است، و به اشتباه فردی را استخدام می کند.
اما بعد از مدتی متوجه می شود اشتباه کرده است. با این حال حاضر به اعتراف به اشتباهش و جبران آن نیست بلکه مدام سعی می کند تصمیمات جدیدش را طوری اتخاذ کند تا آن اشتباه را پوشش دهد.

علت اصلی این خطا در این است که اشخاص آگاهانه یا ناآگاهانه نمی خواهند بپذیرند که اشتباه کرده اند.
خصوصاً اگر این تصمیمات مربوط به جمع باشد.

مقابله با خطای هزینه سوخت شده

• نظر افرادی که در تصمیمات قبلی دخالت نداشته و در نتیجه تعهدی هم ندارند جویا شوید
• ببینید چرا پذیرش اشتباه قبلی انقدر شما را آشفته می کند. به خودتان یادآوری کنید حتی بهترین انتخاب ها هم ممکن است منجر به اشتباه شود
• سعی کنید هرچه زودتر جلوی خطای خود را بگیرید تا نتایج آن بزرگ تر نشود و به این خطا عادت نکنید

خطای شواهد تایید کننده

خطای شواهد تایید کننده از آن خطاهای تصمیم‌گیری است که اغلب افراد زیاد آن را تجربه کرده اند.

این خطا باعث می شود که ما به دنبال اطلاعاتی باشیم که دیدگاه کنونی و طرز فکر ما را تایید کند و در عین حال از اطلاعاتی که باورهای ما را رد می کنند پرهیز کنیم.

دو دلیل اصلی در این خطای تصمیم‌گیری این موارد است:

• گرایش به تصمیم‌گیری ناخودآگاه درباره کاری که دوست داریم انجام دهیم
• تمایل ما به پرداختن بیشتر به چیزهایی که دوست داریم تا چیزهایی که دوست نداریم

راه حل مقابله با این خطا

• همیشه کنترل کنید آیا کلیه شواهد را با تاکید برابر بررسی کرده اید یا نه
• کسی که به او احترام می گذارید به عنوان مخالف انتخاب کنید تا در مخالفت با نظر شما استدلال کند
• با خودتان در مورد انگیزه انتخاب تان صادق باشید. آیا واقعا دنبال تصمیمات هوشمندانه هستید یا صرفا تایید باورهایتان؟
• هنگام مشورت با دیگران، پرسش هایی مطرح نکنید که موجب ارائه شواهد تایید کننده از جانب آنها می شود

در اینجا چهار مورد از مهم ترین خطاهای تصمیم‌گیری را ذکر کردیم و راه حل هایی برای مقابله با آنها بیان کردیم.
در تصمیمات خود به این موارد توجه کنید تا کیفیت تصمیمات شما افزایش پیدا کند.